Maltitol şeker yerine kullanılan bir tatlandırıcı çeşitidir. Şeker alkolleri grubunda yer alır. Şeker alkolü adlandırması alkol içerdiğini düşündürebilir. Ancak bu bileşikler alkol (etanol) içermezler. Şeker alkolleri karbonhidrat türevleridir.
Bazı meyve ve sebzelerde doğal olarak az miktarlarda bulunabilir .
Veya ticari olarak monosakkarit ve disakkaritlerden elde edilir. Şeker alkolleri tatlı tadın yanı sıra eklendiği besini nemli tutmaya ve kahverengileşmesini önlemeye de yardımcı olur. Ayrıca kıvam arttırıcı özelliği de vardır. Gıda ürünlerinde maltitol E 965(i) veya maltitol şurubu E 965(ii) kodları ile bulunur.
Maltitolün tatlandırma gücü sofra şekerine göre %70’tir, yani bir tık daha az tatlı tada sahiptir.
Ama eklendiği besinleri tatlandırmada oldukça etkilidir. Bazı tatlandırıcılarda olan acımsı tada sahip değildir. Su içerisinde serbestçe çözünür. Ayrıca ısı, asit ve alkali bileşiklere karşı kararlı yani dayanıklıdır. Şeker gibi karamelize olmaz veya ısıtıldığı zaman kahverengi renk oluşumu gözlenmez. Bu nedenle şeker kullanılan tariflerde şekere alternatif olarak kullanılabilir.
1 gramı ise yalnızca 2,1 kaloridir ve glisemik indeksi 45’tir. Bu nedenle, kilo verme sürecinde kalori avantajı sağlayabilir.
Ancak bu durum kalorisiz olduğu veya kan şekerini etkilemediği anlamına gelmez.
Maltitolün sindirimi yavaştır, ince bağırsakta değil kolonda fermente olur. Bu özelliği nedeniyle sofra şekerine kıyasla kan şekeri ve insülin seviyelerinde daha yavaş bir artışa neden olur. Diyabetli insanlar için bir alternatif olabilir ancak bunun bir karbonhidrat olduğu ve kan şekeri üzerinde etkilerinin olduğu unutulmamalıdır. Düşük kalorili tatlandırıcılar konusundaki farkındalık şekerin zararları nedeniyle son yıllarda genel popülasyonda artmaktadır.
Hatta düşük kalorili tatlandırıcıların artık evlerde, restoranlarda ve kafeteryalarda masa üstü tatlandırıcı olarak kullanıldığını görmek bile mümkün.
The journal of food science and technology’de yayınlanan bir çalışmada çikolatalarda şeker yerine yaklaşık %85 maltitol, %15 ksilitol kullanımının tüketicilerde fizikokimyasal parametreler ve duyusal algı üzerindeki etkileri incelenmiştir. Tüketiciler maltitol ve ksilitol içeren çikolataların kalite özelliklerinden oldukça memnun kaldıklarını belirtmişler ve maltitol ile yapılan şekersiz çikolataların tadını şeker içeren çikolatalara yakın bulmuşlardır. Bu sonuçlara göre çikolatalarda şeker yerine maltitol kullanılması lezzetten ödün vermeden daha düşük kalorili çikolata üretmeye olanak sağlar diyebiliriz.
Maltitol ek olarak karyojenik olmayan yani diş dostu olarak kabul edilen bir tatlandırıcıdır. Diş plaklarındaki bakteriler şeker tüketimi ile fermentasyon sonucu asit oluşturur. Oluşan bu asit diş çürümeleri ve mine erozyonunu tetikleyebilir. Maltitol bu bakteriler tarafından fermente edilemediği için diş sağlığı üzerinde olumsuz bir etkisi yoktur. Bu yüzden de gargara, diş macunu gibi ağız bakım ürünlerinde de kullanımı yaygındır.
Maltitol FDA, EFSA, JECFA gibi bilim otoriteleri tarafından tüketimi güvenli kabul edilen tatlandırıcılar arasında yer alır. Ancak maltitolün fazla tüketimi gaz, ishal, mide ağrısı gibi problemlere neden olabilir. Bu nedenle bir öğünde 10 g’ın altında maltitol alımı güvenli kabul edilmektedir.
Kaynakça
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35602441/
https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/760332
https://www.healthline.com/health/food-nutrition/is-maltitol-safe
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7400077/